مقدمه
اکسیژن محلول (DO) یکی از مهم‌ترین عوامل کیفی در آبزی‌پروری است. میزان انحلال اکسیژن در آب طبق قانون هنری محدود است و در دمای معمولی آب (۲۰–۲۵ درجه سانتی‌گراد) نهایتاً حدود ۸ میلی‌گرم در لیتر به صورت اشباع حل می‌شود. در شرایط پرورش متراکم، نیاز به اکسیژن بیش از این مقدار است و سیستم‌های هوادهی معمولی به سختی می‌توانند پاسخگوی آن باشند.
فناوری نانوحباب اکسیژن راهکاری نوین است که محدودیت‌های انحلال را کنار می‌گذارد و امکان افزایش DO تا چندین برابر حالت اشباع طبیعی را فراهم می‌سازد.
افزایش اکسیژن به مقدار دلخواه
بر خلاف روش‌های سنتی هوادهی، نانوحباب‌ها می‌توانند اکسیژن را در هر سطح مورد نیاز برای پرورش آبزیان حل کنند؛ چه برای ماهی قزل‌آلا که به DO بالا (۱۰–۱۲ mg/L) نیاز دارد و چه برای ماهیان گرمابی مانند کپور که با DO پایین‌تر نیز سازگارند.
پایداری طولانی‌مدت اکسیژن
ویژگی منحصر به فرد نانوحباب‌ها، ماندگاری بسیار زیاد اکسیژن در آب است. مطالعات نشان داده‌اند که در صورت عدم وجود مصرف‌کننده، اکسیژن محلول ناشی از نانوحباب‌ها حتی پس از ۴۸ ساعت همچنان بالاتر از حد اشباع باقی می‌ماند.
کاهش خطر قطعی برق
یکی از دغدغه‌های اصلی پرورش‌دهندگان، قطعی برق و از کار افتادن هواده‌هاست. با وجود فناوری نانوحباب، قطع چندساعته برق خطری جدی محسوب نمی‌شود، زیرا ذخیرهٔ اکسیژن محلول پایدار می‌ماند. حتی برای گونه‌های حساس مانند قزل‌آلا، این پایداری یک سپر ایمنی ارزشمند ایجاد می‌کند.
توزیع یکنواخت اکسیژن
نانوحباب‌ها به دلیل اندازهٔ بسیار کوچک خود (زیر 1۰۰ نانومتر) خاصیت شناوری ندارند و در تمام حجم آب پخش می‌شوند. بنابراین، نیازی نیست اکسیژن از کف تزریق شود؛ در هر نقطه‌ای که تزریق صورت گیرد، اکسیژن در کل استخر یکنواخت و همگن خواهد بود.
استفاده کمکی و در شرایط اضطراری
دستگاه‌های نانوحباب می‌توانند به صورت دائمی یا کمکی مورد استفاده قرار گیرند. در زمان‌های اوج بیوماس (تراکم بالای ماهی)، تابستان یا هنگام بروز بیماری‌ها، این فناوری می‌تواند به عنوان یک پشتوانه حیاتی عمل کند.
✅ نتیجه‌گیری
نانوحباب اکسیژن با ایجاد مقادیر بالای اکسیژن محلول، پایداری طولانی‌مدت (تا ۲ روز)، توزیع یکنواخت در آب و کاهش خطر قطعی برق، به یکی از مهم‌ترین فناوری‌های نوین در آبزی‌پروری تبدیل شده است. استفاده از این فناوری نه تنها امنیت زیستی استخر را بالا می‌برد بلکه بهره‌وری اقتصادی و آسودگی خاطر پرورش‌دهندگان را نیز افزایش می‌دهد
